Katholieke Leergangen en Universiteit van Tilburg

Katholieke Leergangen en Universiteit van Tilburg

Katholieke Leergangen (1918)

De Katholieke Leergangen was een Nederlandse onderwijsinstelling in Tilburg. Deze instelling werd op 4 juni 1912 opgericht te Amsterdam door Hendrik Moller. De bedoeling van dit instituut was een katholieke opleiding voor de middelbare-onderwijsbevoegdheid te scheppen (de MO-lerarenopleiding). Men begon met 55 studenten. In 1913 verhuisde de instelling naar Den Bosch en in 1918 kwam ze naar Tilburg. Het instituut groeide voorspoedig en werd steeds veelzijdiger. Er kwamen opleidingen voor kunst, muziek en dans, handelswetenschappen, maatschappelijk werker, personeelsbeleid, techniek, lichamelijke opvoeding, journalistiek, leraaropleidingen (Mollerinstituut) enzovoort. 

Ook cultureel en intellectueel bleek het instituut vrucht te dragen, waarvan de stimulering van het Noord-Brabants zelfbewustzijn een opmerkelijk ingrediënt was. Zo was de oprichting van het tijdschrift Brabantia Nostra een initiatief van studenten van deze instelling. De Katholieke Leergangen begonnen zich steeds meer als een soort universiteit (toen: Hogeschool) te profileren, maar de Katholieke Universiteit kwam uiteindelijk in 1923 in Nijmegen. Tilburg moest zich tevreden stellen met een Handelshogeschool. Deze kwam er in 1927 op initiatief van de Leergangen. Het werd de voorloper van de huidige Universiteit van Tilburg. Op 17 december 1991 gingen de Katholieke Leergangen samen met de Pedagogisch Technische Hogeschool Nederland en de Hogeschool Eindhoven op in de Stichting Hoger Onderwijs Zuid-Nederland, die toen 35.000 studenten telde. De naam is in 1996 gewijzigd in Fontys Hogescholen.

1928 Leergangen.
1928 Het gebouw van de R.K. Leergangen aan de Bosscheweg (nu Tivolistraat) werd op 20-09-1924 geopend. Architect Jos. Cuypers. Vanaf 1927 tot 1962 was hier ook de R.K. Handelshogeschool (sinds 1936 Katholieke Economische Hogeschool) gevestigd.
1935 Handelsschool van de Katholieke Leergangen.
1935 Handelsschool van Katholieke Leergangen aan de toenmalige Bosscheweg 341, een ontwerp van Joseph Cuypers. De Katholieke Leergangen was ook gevestigd in de naastgelegen Villa Tivoli (rechts op de foto).

Tilburg University (1927)

Tilburg University (tot 2010 Universiteit van Tilburg, UvT) is een katholieke universiteit in Tilburg en is gespecialiseerd in mens- en maatschappijwetenschappen. De universiteit vloeide voort uit de Rooms-Katholieke Leergangen die in 1912 werden ingericht door Hendrik Moller. Zij werd, na discussie over de verdeling van het hoger onderwijs tussen Nijmegen en Tilburg, conform de opdracht van het Nederlandse episcopaat uit 1924, in 1927 opgericht als Roomsch Katholieke Handelshoogeschool, met als eerste rector de kerhistoricus Thomas Goossens. In 1936 ging zij Katholieke Economische Hogeschool heten, in 1963 – toen de faculteiten Rechten en Sociale Wetenschappen werden opgericht – Katholieke Hogeschool Tilburg (KHT). Midden jaren tachtig werd het aan faculteiten en hogescholen voor wetenschappelijk onderwijs in Nederland toegestaan zich universiteit te noemen. 

Tevens zouden toenmalige (specialistische) hogescholen volgens een wetswijziging de benaming universiteit gaan dragen. De Katholieke Hogeschool Tilburg (KHT) was om die reden gedwongen in 1986 haar naam opnieuw te wijzigen. Katholieke Universiteit Brabant (KUB) werd bij de opening van het academisch jaar op 1 september 1986 officieel in gebruik genomen. Dat die naam allerwegen als een compromis werd ervaren, bleek daaruit dat in 2001 de naam opnieuw werd aangepast, in Universiteit van Tilburg (UvT). De stadsnaam keerde terug, het adjectief ‘katholieke’ was terug te vinden in de ondertitel geïnspireerd vanuit de katholieke traditie. Tegenwoordig wordt de ondertitel Understanding Society gebruikt. In 2010 besloot het college van bestuur van de universiteit de Engelse naam Tilburg University als officiële naam door te voeren.

Voetnoot