Catharina Theodora Maria van der Waal van Dijk – Noordenbos (1930-2005)

Catharina Theodora Maria van der Waal van Dijk – Noordenbos (1930-2005) (Catharien)

Generaties van der Waal van Dijk

Telefoniste

De eerste telefoons werkten zonder centrale. Er kon alleen naar één ander toestel worden gebeld. Bij het toenemen van het aantal telefoontoestellen ontstond de wens naar meerdere toestellen te kunnen bellen. Daardoor werd een telefooncentrale met een telefonist nodig, een principe dat afkomstig was uit de telegrafie. De beller noemde de gewenste naam (nummers waren nog niet in gebruik), waarna de telefonist of telefoniste de juiste draden verbond of, vanaf de twintigste eeuw, een schakelaar omzette.

De eerste telefoon waarbij de abonnee zelf een verbinding kon kiezen, dateert uit 1879, maar deze had weinig praktisch nut omdat er geen automatische telefooncentrales waren. De Amerikaanse begrafenisondernemer Almon Strowger zorgde vanaf 1891 voor een serie doorbraken.

Bellers konden vanaf het begin van de jaren 80 van de 19e eeuw aan telefonistes een nummer doorgeven om mee verbonden te worden,[1] maar het bleef ook gebruikelijk dat klanten vroegen om doorverbonden te worden met het gemeentehuis of de dokter. Volgens een anekdote veronderstelde Strowger dat de plaatselijke telefoniste –die met een concurrerende doodgraver getrouwd was– klanten naar haar man doorverwees als ze naar een undertaker (doodgraver) vroegen. Historisch is, dat hij in 1891 het bedrijf Strowger Automatic Telephone Exchange Company oprichtte in zijn woonplaats LaPorte. Op 19 februari 1892 vroeg hij patent aan op de kiesschijf. Dit werd op 29 november toegekend.[2] Kort voor de toewijzing van het patent, op 3 november 1892 nam zijn bedrijf de eerste automatische telefooncentrale in gebruik, maar de grote Amerikaanse telefoonmaatschappijen gingen pas aan het begin van de 20e eeuw over op automatische centrales die geschikt waren voor kiesschijftelefoons. Vanaf de jaren 70 van de 20e eeuw werd elektronica in telefooncentrales geïntroduceerd en werden deze telefoons afgelost door druktoetstelefoons met kiestonen.

Op 1 juni 1881 opende de Nederlandsche Bell-Telephoon Maatschappij in Amsterdam op de hoek van de Kalverstraat en de Dam het eerste Nederlandse openbare telefoonnetwerk, met 49 vaste abonneeaansluitingen. Een telefoniste in de telefooncentrale verbond de beller met het gewenste nummer door beide nummers met een koord te verbinden.

Telefoniste 1950
Telefoniste 1950

Voetnoot