Wollenstoffenfabriek van Van den Bergh Krabbendam op de hoek van de huidige St. Josephstraat en Hoogvensestraat. Het fabriekje dat nu bekend staat als het Duvelhok werd in 1911 eigendom van de firma.
BeKa liet in 1904 de hoogste schoorsteen van Tilburg bouwen (50 meter) met machinehal en stoomketelhuis.
In 1835 trouwde de uit Enschot (Berkel-Enschot) afkomstige Pieter Johannes van den Bergh (1811-1894) met Rijka Krabbendam. In 1853 richtte hij de wollenstoffenfabriek Van den Bergh Krabbendam op, later afgekort tot BeKa. In 1859 vestigde hij zijn bedrijf in een deel van de voormalige Lancierskazerne aan de Oisterwijksebaan (Sint Josephstraat). Daar kwam ook de leerlooierij annex vellenbloterij van De Kanter, maar dit bedrijf verkocht zijn panden na een tijdje ook aan BeKa. In de loop der tijd werd het bedrijfscomplex aanzienlijk uitgebreid en was het qua omvang een van de grootste textielfabrieken in Tilburg. Zie Woningen Oisterwijksebaan (nu St. Josephstraat).
Het bezoek van Koningin Wilhelmina en Prins Hendrik was in het kader van het Eeuwfeest 1913.
In 1921 werd de firma omgezet in een naamloze vennootschap. In de jaren zestig kwam ook hier de buitenlandse concurrentie hard aan en in 1968 werd de productie van wollen stoffen stopgezet. Er werkten toen nog 278 personen. De bedrijfspanden die bij de kazerne waren bijgebouwd werden gesloopt. Alleen de schoorsteen uit 1904 bleef overeind. Deze markeerde vroeger een monumentaal ketelhuis.
Het Duvelhok is de oudste nog bestaande textielfabriek in Tilburg. De broers Isaac en Abraham Deen begonnen er in 1862 een katoenspinnerij. In 1880 ging het gebouw over in andere handen en kwam er een wolspinnerij in. Maar pas in 1911 werd de oude fabriek een echt ‘duvelhok’. De eerste bewerking van wol wordt ‘duvelen’ genoemd. In deze fase wordt de wol schoongemaakt. Het verhaal gaat dat de arbeiders die met deze klus bezig waren er na een tijdje uitzagen als ‘duvels’, want het was een smerig klusje. Toen de fabriek in 1968 dicht ging, werd het een kunstenaarswerkplaats.
Op 12 mei 1940 bombarderen twee Franse bommenwerpers de invalswegen van Tilburg om dekking te geven aan hun eigen troepen en om de Duitse opmars te vertragen. Ook de BeKa fabrieken wordt getroffen. Zie foto’s op Armhoefse Akkers 1940-1945 (Tweede wereldoorlog).
In de oorspronkelijke en later gerestaureerde gebouwen kwamen kantoorruimtes en in 1988 onder meer het gemeentearchief Tilburg (vanaf 2007 Regionaal Archief Tilburg). Op delen van het voormalige fabrieksterrein werden woningen en appartementen gerealiseerd. Uit BeKa ontstonden L.E. van den Bergh en AaBe.
Voetnoot
- Meer: Landhuis Zonnewende, Stamboom families van den Bergh en Krabbendam (BeKa en AaBe), Villa F.A.L. van den Bergh, Villa F.B. van den Bergh, Villa L.E. van den Bergh
- Bronnen: funkystuff.org
- Uitgaand: Regionaal Archief Tilburg (RAT)
- Zoekwoorden: