Armhoefse Akkers 1940-1945 (Tweede wereldoorlog)

Belangrijke gebeurtenissen in Armhoefse Akkers tijdens de Tweede wereldoorlog.

Gevechtshandelingen

  • 11-05-1940 De spoorbrug over het Wilhelminakanaal wordt door terugtrekkende Nederlandse troepen opgeblazen om de oprukkende Duitsers tegen te houden.
  • 12-05-1940 Eerste Duitse stoottroepen staan op de Heuvel en ze zetten een zwaar versterkte compagnie met rubberboten over het Wilhelminakanaal.
  • 12-05-1940 Bombarderen twee Franse bommenwerpers de invalswegen van Tilburg om dekking te geven aan hun troepen en om de Duitse opmars te vertragen. Ook de BeKa fabrieken in de St. Josephstraat worden hierbij getroffen.
  • 13-05-1940 De Duitsers bouwen noodbruggen over het Wilhelminakanaal.
  • 30-07-1942 Bombardement van de St. Josephstraat/Prinsenhoeven 16, 18 en 19:
      • De St. Josephstraat liep tijdens de Tweede wereldoorlog (komende uit het centrum) voor het Casino naar rechts, in de richting van de draaibrug over het Wilhelminakanaal. De straat heette aanvankelijk de Hoevenseweg. Na de naam St. Josephstraat werd de straatnaam: Prinsenhoeven.
      • De St. Josephstraat buigt vandaag de dag voor het Casino naar links en loopt nu (langs de Begraafplaats) naar Ringbaan Oost. 
      • Prinsenhoeven is sinds 1960 een nieuwe straatnaam voor dit gedeelte van de St. Josephstraat (met een nieuwe huisnummering).
      • In de nacht van 30 op 31 juli 1942 om half twee vielen er vier Engelse bommen (waarvan er drie ontploften) op de St. Josephstraat (het huidige Prinsenhoeven) ter hoogte van de kruising met de Hoogvensestraat. Drie mensen kwamen hierbij om het leven. Drie mensen werden zwaargewond. Twee van de drie slachtoffers woonden op het adres St. Josephstraat 29/Prinsenhoeven 16. Vier huizen werden totaal verwoest en vijf woningen en een werkplaats waren zwaar beschadigd.
          • St. Josephstraat 33 (Prinsenhoeven 12). Pand beschadigd.
          • St. Josephstraat 31 (Prinsenhoeven 14). Pand vernietigd.
          • St. Josephstraat 28 (Prinsenhoeven 15). Pand beschadigd. Familie van Boxtel-van der Meijs.
          • St. Josephstraat 29 (Prinsenhoeven 16). Pand vernietigd. Hier is Adriaan Donkers (1884-1942) omgekomen. Goverdina van de Lisdonk (1918-1942) is een paar dagen later aan haar verwondingen overleden. 
          • St. Josephstraat 26 (Prinsenhoeven 17). Pand beschadigd. Op de hoek met de Hoogvensestraat. Familie Grotenbrecht.
          • St. Josephstraat 27 (Prinsenhoeven 18). Pand vernietigd.
          • Hoogvenseweg 30 (Prinsenhoeven 19). Pand gesloopt in de jaren 70. Marinus van de Wiel (1912-1942) uit Moergestel is hier omgekomen.
  • 28-08-1942 Op het adres Jan van Beverwijckstraat 33 woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog de Joodse Tilburger Gertrud Cere Moses. Gertrud Cere Moses kwam in 1940 naar Tilburg, vanuit Den Haag, in 1939 vanuit Leipzig naar Nederland. Gedeporteerd op 28 augustus 1942 naar Westerbork en omgekomen in het concentratiekamp Auschwitz.
  • 24-02-1943 Op Nieuwe Bosscheweg 94 woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog het joodse gezin Roos. Vader Fritz Siegfried Roos en zijn echtgenote Elisabeth Roos-Culp kwamen met hun kinderen Bernd Roos en Anita Roos in september 1933 vanuit Wuppertal naar Tilburg. Fritz Roos richtte op 25 september 1933 de Brabantsche Tricotagefabriek op in de Diepenstraat, met financiële middelen van zijn broer Julius Roos. Julius was in Duitsland bankier geweest en was eigenaar van tricotagefabriek ‘Tricota’ aan de Herengracht in Amsterdam. De Brabantse Tricotagefabriek was een dochteronderneming van Tricota. In 1939 verkocht Julius de Brabantsche Tricotagefabriek aan Robert Salomon, eigenaar van het confectiebedrijf Nikor in Amsterdam. Julius Roos emigreerde naar Canada, Fritz bleef directeur van de Brabantsche Tricotagefabriek tot november 1942, het moment waarop het bedrijf een Verwaltungstreuhändler kreeg in de persoon van de Duitser Gerhard Dölker. Omdat Fritz Roos functionaris was van de Nederlandse Israëlitische Gemeente Tilburg werd zijn gezin ‘gesperrt’ (voorlopig vrijgesteld van deportatie). De woning van het gezin Roos aan de Nieuwe Bosscheweg 94 werd in februari 1943 toegewezen aan NSB-kringleider Pitz. Het gezin dook op 24 februari 1943 onder, samen met schoonmoeder Sofie Culp-Fränkel. Zij werden op 2 augustus 1944 in de woning van illegaal werker Sjef van Bebber, Korenbloemstraat 137, gearresteerd. Op 3 september 1944 van Westerbork naar Auschwitz. Omgekomen in het concentratiekamp Auschwitz. Dochter Anita overleefde als enige de concentratiekampen.
  • Op Professor Dondersstraat 15 woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog het Joodse echtpaar Bernard Gersons en Frederika Gersons-Gomperts.
  • 1944 Een Duits Sprengkommando blaast enkele dagen voor de bevrijding het spoorviaduct over Ringbaan Oost bij de Bosscheweg op (en Insulindeplein). Dit gebied ligt in de frontlinie.
  • 05-09-1944 Duitsers vluchten naar het oosten en vorderen alles wat maar kon rijden: luxe auto’s, vrachtauto’s, paarden, karren en fietsen. Dolle Dinsdag.
  • 10-1944 Vlak voor de bevrijding wordt de Sacramentskerk door granaatinslagen beschadigd. Ook de omliggende woningen worden geraakt.

Bevrijding (27-10-1944)

  • 27-10-1944 Schotse infanteristen steken de Leij en het Wilhelminakanaal over en trekken in gevechtsformatie over Ringbaan Oost.
  • 28-10-1944 Geallieerde tanks op de Nieuwe Bosscheweg stoten door naar het centrum van de stad.
  • 01-09-1945 Bevrijdingsfeesten.

Herstelwerkzaamheden

  • 01-11-1944 Opening van de herstelde spoorbrug over het Wilhelminakanaal.
1940 Gebied Jan van Beverwijckstraat.
1940 Gebied Jan van Beverwijckstraat. De textielfabrieken zijn in het rood aangegeven. We zien o.a. een concentratie in de St. Josephstraat.

1940 Spoorbrug over het Wilhelminakanaal opgeblazen

1944 Spoorbrug over het Wilhelminakanaal (opgeblazen in 1940).
1944 Spoorbrug over het Wilhelminakanaal (opgeblazen in 1940).
1944 Spoorbrug over het Wilhelminakanaal (opgeblazen in 1940).
1944 Spoorbrug over het Wilhelminakanaal (opgeblazen in 1940).

1940 BeKa St. Josephstraat bombardement Ketelhuis

1940 BeKa St. Josephstraat bombardement Ketelhuis.
1940 BeKa St. Josephstraat bombardement Ketelhuis.
1940 BeKa St. Josephstraat bombardement Ketelhuis.
1940 BeKa St. Josephstraat bombardement Ketelhuis.

1941 Brand in Boerhaavestraat

1941 Brand in Boerhaavestraat 73.
1941 Brand in Boerhaavestraat 73.
1941 Brand in Boerhaavestraat 73 (2022).
1941 Brand in Boerhaavestraat 73 (2022).

1942 Bombardement St. Josephstraat (nu Prinsenhoeven) ter hoogte van de Hoogvensestraat

1944 Draaibrug Oisterwijksebaan over het Wilhelminakanaal opgeblazen

1944 Draaibrug Oisterwijksebaan.
1944 Draaibrug Oisterwijksebaan.

1944 Vluchtende Duitsers

1944 Terugtocht Duitsers onder spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Terugtocht Duitsers onder spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 St. Josephstraat gewonde Duitser.
1944. Een gewonde Duitser wordt als krijgsgevangene afgevoerd door een Schotse militair. Het tweetal loopt door de St. Josephstraat.

1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg opgeblazen

1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.
1944 Spoorviaduct Ringbaan Oost bij de Bosscheweg.

1944 Sacramentskerk geraakt

1944 Sacramentskerk.
1944 Sacramentskerk.
1944 Sacramentskerk.
1944 Sacramentskerk.

Bevrijding

1944 Schotse bevrijders op de Nieuwe Bosscheweg.
1944 Schotse bevrijders op de Nieuwe Bosscheweg.
1944 Geallieerde voertuigen op de Nieuwe Bosscheweg.
1944 Geallieerde voertuigen op de Nieuwe Bosscheweg.
1944 Tanks op de Spoordijk.
1944 Tanks op de Spoordijk.
1944 Blokhoofd Nieuwe Bosscheweg
1944 Blokhoofdpost van de Luchtbeschermingsdienst aan de Nieuwe Bosscheweg. Blokhoofd T. W. A. Borgertens, met gasmaker op de rug, en zijn schoonvader J. A. Holtrop voor de post aan de Nieuwe Bosscheweg, gefotografeerd na de bevrijding.
1944 Nieuwe Bosscheweg geallieerden richting centrum.
1944 Nieuwe Bosscheweg geallieerden richting centrum.
1944 Nieuwe Bosscheweg kinderen tijdens bevrijding.
1944 Nieuwe Bosscheweg kinderen tijdens bevrijding.
1944 Nieuwe Bosscheweg richting Ringbaan Oost.
1944 Nieuwe Bosscheweg richting Ringbaan Oost.
1944 Nieuwe Bosscheweg verkeersbord geallieerden.
1944 Nieuwe Bosscheweg verkeersbord geallieerden.
1944 St. Josephstraat Schotse militair.
1944 Een Schotse militair wordt in de St. Josephstraat verwelkomd door buurtbewoners. Links van de soldaat Yvonne Vintges - Hubert, die in de Gerard van Swietenstraat woonde en op de voorgrond rechts Annie Moens, die later naar de Verenigde Staten emigreerde.
1945 Familie Knook (Jan van Beverwijckstraat 25) met ingekwartierde militair.
1945 Familie Knook (Jan van Beverwijckstraat 25) met ingekwartierde militair. Achter hem, van links naar rechts mevrouw Knook, mevrouw Duijne uit Heusden en mevrouw Borgesius. Naast hem mevrouw Hakbijl uit Eindhoven.
1945 Familie Knook (Jan van Beverwijckstraat 25) met ingekwartierde militairen.
1945 Familie Knook (Jan van Beverwijckstraat 25) met ingekwartierde militairen. Dhr. Knook (Inspectie Belastingen)is de vijfde persoon van links (met de gespikkelde stropdas).
1945 Bevrijdingsfeesten op de Nieuwe Bosscheweg (touwtrekken)
1945 Bevrijdingsfeesten op de Nieuwe Bosscheweg (touwtrekken).

Herstelwerkzaamheden

1944 Cameronions op het Wilhelminakanaal.
1944 Schotse Cameronions steken per roeiboot het Wilhelminakanaal over nabij de vernielde draaibrug aan de Bosscheweg, direct na de bevrijding. Zij voerden verkenningen uit ten behoeve van de bouw van een noodbrug.
1944 Hoevenseweg V2.
1944 Transport met delen van een vliegende bom, waarschijnlijk een 2, over de Hoevenseweg. Na september 1944. Links de fabrieksschoorsteen van de AaBe.
1944 Bailey brug Bosscheweg.
1944 De Baileybrug aan de Bosscheweg die als noodbrug in 1944 geplaatst is. Deze brug heeft bijna tien jaar dienst gedaan.
1945 Herstel draaibrug Oisterwijksebaan.
1945 Herstel draaibrug Oisterwijksebaan.
1945 Sacramentskerk in de stijgers tijdens Kerstmis.
1945 Sacramentskerk in de stijgers tijdens Kerstmis.

Armhoef is een Tilburgse wijk, gelegen in het stadsdeel Oud-Zuid. Armhoef is de meest noordelijke wijk van Oud-Zuid. Het gebied grenst aan de wijken Jeruzalem en Hoogvenne uit hetzelfde stadsdeel en aan Moerenburg, dat behoort tot Tilburg Oost. Kenmerkende gebouwen in de wijk zijn de Sacramentskerk, het nu voor huisvesting gebruikte Liduina-klooster en de Pelgrimhoeve. Opvallend aan de kerk is dat zij haar spits mist. Deze werd in 1992 gesloopt vanwege de slechte staat en daardoor het gevaar van losrakende onderdelen bij een zware storm. De wijk bevat een aantal kleine ondernemers maar heeft vooral een woonbestemming.

Voetnoot